تحلیل شرایط مورد نیاز برای مشارکت باغداران در کنترل کرم گلوگاه انار، ectomyelois ceratoniae (lep., pyralidae) در شهرستان ارسنجان

رشد تولید و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی از مهمترین اهداف برنامه های کشاورزی می باشند. انار یکی از میوه های مهم باغی در ایران بوده، و ایران یکی از تولیدکنندگان اصلی انار در جهان محسوب می شود. مهمترین آفت انار در ایران کرم گلوگاه انار می باشد. به دلیل زندگی خاص این آفت که زمستان را به صورت لارو در داخل میوه های زیر و روی درخت می گذراند، روش های کنترل این آفت موثر نخواهد بود، مگر اینکه همه کشاورزان برای مشارکت همزمان جهت کنترل آفت تصمیم بگیرند، و بنابراین، اقدام جمعی ضروری است. هدف تحقیق حاضر تحلیل شرایط مورد نیاز برای مشارکت باغداران در کنترل کرم گلوگاه در شهرستان ارسنجان بود. برای انجام تحقیق از استراتژی زاویه بندی همزمان استفاده شد. جمع آوری داده های کمی با روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری این بخش شامل باغداران انار مناطق عمده ی انارکاری شهرستان ارسنجان بود، که تعداد 262 نفر از ایشان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان به دست آمد و پایایی آن، از طریق مطالعه راهنما تایید شد، ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای تحقیق در دامنه 61/0 تا 93/0 به دست آمد. داده های کمی با استفاده از نرم افزار spsswin19 و به کارگیری آماره های توصیفی و آزمون های تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. جامعه آماری بخش کیفی شامل کلیه کنشگران درگیر در کنترل آفت بود. برای انتخاب افراد مورد مطالعه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. گردآوری داده های باغداران با روش های مصاحبه انفرادی عمیق و مصاحبه متمرکز بر گروه، و جهت اخذ اطلاعات از سایر کنشگران مربوطه، روش مصاحبه عمیق مورد استفاده قرار گرفت. نمونه های مورد مطالعه از بین باغداران با روش نمونه گیری با حداکثر اختلاف، و سایر کنشگران مربوطه، با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند، جهت توسعه و پالایش طبقات از نمونه گیری نظری استفاده گردید. یافته ها نشان داد، نهادهای شناختی، نهادهای هنجاری، مشارکت اجتماعی، اعتماد به سایر افراد، مساحت باغ و شایستگی های عمومی باغداران در مجموع می توانند 56 درصد میزان تمایل به مشارکت باغداران در کنترل کرم گلوگاه انار را تبیین نمایند. همچنین نتایج داده های کیفی بیانگر آن بود که عدم اقدام جمعی باغداران در کنترل این آفت در نتیجه عواملی چون ضعف نهادهای تنظیمی، هنجاری و شناختی می باشد.